Het veenlijk Wichie (Meisje) van Yde, 2010

Dit is het beroemdste veenlijkje van Nederland en werd in 1897 gevonden in een klein veentje ten noorden van Assen. Zij leefde rond het begin van de jaartelling, zo ongeveer 2000 jaar geleden. Ze was ongeveer 16 jaar oud toen ze gewikkeld in een kleed in het veen werd gedumpt. Om haar hals had ze een gevlochten bandje met daarin een schuifknoop, wat erop duidde dat zij daarmee gewurgd was. Mogelijk heeft ze ook nog messteken in de hals gekregen.  Aan de rechterkant van haar hoofd was haar lange haar verdwenen.

Onderzoek

Tussen 1989 en 1994 heeft het Drents Museum het veenlijk uitvoerig laten bekijken. Er waren talrijke Nederlandse en Engelse onderzoekers uit zeer uitlopende vakgebieden bij betrokken. Radiologen hebben het veenlijk in een CT-scanner gelegd om het binnenste van het lichaam te kunnen bestuderen zonder het daarbij te beschadigen.

Een patholoog richtte zich op lichamelijke afwijkingen, een tandarts onderzocht haar gebit en genetici gingen na of er nog erfelijk materiaal (DNA) bewaard gebleven was. Ook de bloedgroep was onderwerp van studie, net als de textiele resten en de insecten die nog aan de lichaamsresten kleefden. Natuurlijk werd er ook een C14-datering gemaakt, om iets over de ouderdom van de vondst te kunnen zeggen.

Ontwerp

Het bevreemd mij dat geen deskundige op het gebied van het portretbeeld zich met het Wichie heeft bezig gehouden. Omdat dit mijn vak is vind ik het nodig dat er een nieuw ontwerp komt en heb mij geroepen gevoeld er een te realiseren. Eerst heb ik me verdiept in de achtergrond van het Wichie en daarna ben ik in het Drents Museum naast haar overschot gaan zitten om het portretbeeld te maken. Überhaupt zijn er te weinig gegevens om een relevante exposé te maken, maar dat accepterende, heb ik haar met een bezield gevoel, zoals zij eruit zou hebben kunnen zien, ontworpen. 

Portretbeeld

Vormen van het menselijk hoofd worden veroorzaakt door de onderliggende botten, door onderliggend spierweefsel, door het vet en door het vocht.  U ziet hier het voorbeeld van een duidelijk uitgesproken portretbeeld met interessante details.

De linkerhelft van het gezicht is hier gelijkwaardig aan de rechterhelft. Het gezicht heeft goede rondingen zoals dat bij een 16 jarige hoort. Het voorhoofdbeen, Os frontale, heeft een juiste ronding en heeft daarbij ook de goede maat gekregen. Het aangezichtsschedel staat met de ogen op de goede hoogte in verhouding met de gehele hersenschedel, de neus heeft hier nu een goede lengte. Het gezichtsvet is hetzelfde als bij een 16 jarige. De vouw in het bovenooglid is op de juiste manier geplaatst. Ze heeft nu ook een hals gekregen. Het gootje van de neus naar de bovenlip, is op een zachtere manier uitgebeeld. De persoonlijke vouwen in het gezicht, ook bij de wangen, zijn waarachtig. De onderkant van de oogleden zijn zo strak als het bij een16 jarige dient te zijn. Er zijn nog vele andere opmerkingen te maken die allen een verschil met het “poppenhoofd” laten zien.

Wichie (Meisje) van Yde

Wichie is overleden en ze is na haar heengaan uitgebeeld. Ze heeft hier nu haar lange haren terug gekregen. Met alles wat haar is overkomen en aangedaan, heeft zij ook vrede gesloten. Alsof dat allemaal niet is gebeurd is, is Wichie van Yde hier met een gevoel ‘van binnen’ mooi uitgebeeld.